4 بخش اصلی دستگاه گردش خون چیست؟

فهرست مطالب

•  دستگاه گردش خون
• مشخصات فيزيکي گردش خون
• مقدار خون در قسمتهاي مختلف گردش خون
• مساحت سطح مقطع و سرعت جريان خون
• فشار در قسمتهاي مختلف گردش خون
• تئوري پايه عمل دستگاه گردش خون
• اهميت تنظيم فشار

 دستگاه گردش خون

عمل دستگاه گردش خون بر آوردن نيازهاي بافتها است، يعني حمل مواد غذايي به بافتها ، حمل فراورده‌هاي زائد به خارج از بافتها ، رساندن هورمونها از يک قسمت بدن به قسمت ديگر و بطور کلي حفظ يک محيط مناسب در تمام مايعات بافتي براي بقا و عمل مناسب سلولهاست. با اين وجود گاهي درک اين موضوع مشکل است که چگونه جريان خون در ارتباط با نيازهاي بافتها تنظيم مي‌شود و چگونه قلب و گردش خون کنترل مي‌شوند تا برون ده قلب و فشار شرياني مورد نياز براي جلو راندن خون را تامين کند.

مشخصات فيزيکي گردش خون

دستگاه گردش خون به گردش بزرگ يا سيستميک و گردش ريوي تقسيم مي‌گردد. چون گردش سيستميک جريان خون تمام بافتهاي بدن به استثناي ريه‌ها را تامين مي‌کند به کرات گردش بزرگ يا گردش محيطي نيز ناميده مي‌شود. اگر چه سيستم رگي در هر بافت جداگانه بدن داراي مشخصات مخصوص به خود است با اين وجود بعضي از اصول عمومي رگها در مورد تمام قسمتهاي گردش سيستميک صدق مي‌کند. عمل شريانها حمل خون تحت فشار زياد به بافتها است. به اين دليل شريانها داراي جداره‌هاي قوي بوده و خون در آنها با سرعت زياد جريان مي‌يابد.

تئوري پايه عمل دستگاه گردش خون

اگر چه جزئيات عمل دستگاه گردش خون پيچيده هست اما سه اصل پايه وجود دارد که تمام اعمال اين سيستم را در بر مي‌گيرد.

1- جريان خون هر بافت بدن هميشه بطور تقريبا دقيق در رابطه با نيازهاي بافتي کنترل مي‌شود. هنگامي که بافتها فعال هستند به خون بسيار بيشتري از حال استراحت خود نياز دارند و اين مقدار گاهي به 20 تا 30 برابر حال استراحت مي‌رسد. با اين وجود قلب بطور طبيعي نمي‌تواند برون ده خود را بيش از 4 تا 7 برابر افزايش دهد. بنابراين اين امر امکان پذير نيست که هرگاه بافت خاصي نياز به خون بيشتري داشته باشد، جريان خون در تمام بدن افزايش داده شود. به جاي آن رگهاي ريز هر بافت بطور مداوم نيازهاي بافت از قبيل اکسيژن و مواد غذايي تجمع CO2 و ساير فراورده‌هاي زايد بافتي را بررسي کرده و اينها به نوبه خود جريان خون موضعي را بطور بسيار دقيق در حد مورد نياز براي فعاليت بافت کنترل مي‌کنند.