طرح درس روزانه ریاضی ششم ابتدایی درس جمع و تفریق کسرها عدد مخلوط ها این طرح درس، شامل 9 صفحه ورد و قابل ویرایش است و به دانش آموزان کمک می کند تا با اصول جمع و تفریق کسرها آشنا شوند. همچنین، با عدد مخلوط ها آشنا می شوند و به یادگیری جمع و تفریق آنها می پردازند. به منظور بهبود فرایند آموزش، یک وسیله آموزشی نیز در نظر گرفته شده است. با استفاده از دو طلق آ3 و یک کاغذ آ3، یک تابلوی آموزشی کوچک برای هر دانش آموز درست شده تا به شما امکان دهد تا در کمترین زمان، تمام دانش آموزان را به صورت فردی ارزشیابی کرده و در یک نگاه کارشان را بررسی کنید.

در این درس، هدف اصلی آموزش، آشنایی دانش آموزان با اصول جمع و تفریق کسرها و عدد مخلوط ها است. به منظور دستیابی به این هدف، هدف های رفتاری مشخص شده است.

توجه: وسیله ای آموزشی برای کلاس درس آماده کنید. با استفاده از دو طلق آ3 و یک کاغذ آ3، یک تابلوی آموزشی کوچک برای هر دانش آموز درست کنید یا به او بسپارید تا خودش این کار را انجام دهد. این تابلوی کوچک به شما امکان می دهد تا در کمترین زمان، تمام دانش آموزان را به صورت فردی ارزشیابی کرده و در یک نگاه کارشان را بررسی کنید.
نام و نام خانوادگی:
مشخصات کلی
نام درس: ریاضی
پایه تحصیلی : ششم ابتدایی

عنوان درس: صفحه23و24

مدت زمان اجرا :45دقیقه

محل اجرا : کلاس درس
اهداف کلی

جمع و تفریق کسرها(عدد مخلوط ها)
اهداف رفتاری
حیطه شناختی: جمع و تفریق اعداد مخلوط را انجام داده و برای او یادآوری شود / جمع و تفریق کسرها با مخرج مساوی یا مخرج یک کسر مضربی از مخرج دیگری، برای او تداعی می شود / جمع و تفریق کسرها با مخرج نامشترک و نسبت به هم اول، برای او یادآوری می گردد / ارتباط بین کسربزرگتر از واحد و عدد مخلوط را درک می کند و آن را به عنوان دو نمایش متفاوت از یک مفهوم می داند / بتواند کسرهای مساوی با یک کسر را بنویسد /

حیطه نگرشی: تقویت نگرش آنها نسبت به حضورشان در عرصه های سیاسی و اجتماعی کشور / بهبود نگرش آنها نسبت به احترام به شهدای میهن /

حیطه مهارتی: یک کسر یا عدد مخلوط را روی تصویر یا مقوا رسم کند و نشان دهد/
رسانه‌های آموزشی
(کلیپ)تصاویر شهدای مدافع حرم (تصاویر شهدای دفاع مقدس) و فرزندانشان / پرچم ایران / پرچم چندین کشور که ایران با آنها ارتباط خوبی دارد و شکل و نماد پرچمشان به گونه ای باشد که از قسمت های مساوی تشکیل شده باشد /
روش‌های یاددهی-یادگیری
تلفیقی(پرسش و پاسش / مشارکتی )
شرح عملکرد
فعالیت معلم
زمان
فعالیت‌های مقدماتی
1)سلام و احوالپرسی
2)حضور و غیاب
3)سنجش وضعیت جسمی دانش‌آموزان
4)گروه‌بندی دانش‌آموزان(به هر گروه یک پرچم بدهید) و پشت تصویر پرچم توضیحات مختصری درباره ی آن کشور بنویسید می توانید درباره ی مفهومی که تصویر هر پرچم در هر کشور دارد، توضیح دهید. مثلا چرا از آن رنگها تشکیل شده است. هررنگ چه معنایی دارد.(ترجیحا از پرچم کشورهایی استفاده کنید که کشور ما با آنها دوست بوده طرح درس روزانه ریاضی ششم ابتدایی درس جمع و تفریق کسرها عدد مخلوط ها (!) و همچنین شکل مناسبی برای بیان کسرشان داشته باشد.)

ارزشیابی ورودی
ارزشیابی را در قالب یک آزمون فردی و پیش از این جلسه، برگزار کنید. برمبنای این آزمون پی می برید دانش آموزان در یادگیری چه بخش اشکال دارند و کدام مفهوم را فراموش کرده اند.(در زیر ضمیمه شده است).
سپس می توانید سوالاتی را در کلاس طراحی و از آنها بپرسید:
1)در ابتدا یک کسر را تعریف کنید: اگر یک واحد را به چند قسمت مساوی تقسیم کنیم، به هرقسمت یک کسر می‌گوییم.
2) صورت و مخرج کسر نشان دهنده ی چیست: مخرج یک کسر نشان‌ می‌دهد که هر واحد به چند قسمت مساوی تقسیم شده است. صورت کسر نیز نشان می‌دهد که چه مقدار از آن واحد جدا یا رنگ شده است.
3)کسرها را از نظر بزرگی و کوچکی صورت و مخرجشان نسبت به هم، تقسیم کنید: (از تابلوی آموزشی فردی استفاده شود)
• کسری که صورتش کوچکتری از مخرج باشد(کسر کوچکتر از واحد):
• کسری که صورت و مخرجش برابر باشد:
• کسری که صورتش بزرگتر از مخرجش باشد(کسر بزرگتر از واحد): (عدد مخلوط)
4) چگونه یک کسر را به عدد مخلوط تبدیل می کنند؟(یک کسر باید چگونه باشد تا به عدد مخلوط تبدیل شود؟ مثال بزنید؟ (از تابلوی آموزشی فردی استفاده شود)
5)چگونه یک عدد مخلوط را به کسر تبدیل می کنند؟ با مثال آن را به نمایش درآورید (از تابلوی آموزشی فردی استفاده شود)

ارزشیابی تشخیصی
این جلسه به مرور مباحث آموخته شده از پایه ی چهارم و پنجم اختصاص دارد.

ایجاد انگیزه
می توانید موزیک ویدئو درباره روز 13 آبان پخش کنید(می توان از دانش آموزان خواست تا دربارهی این روز پرس و جو کنند و اطلاعات را به کلاس آورند) و بپرسید که این روز چرا به روز دانش آموز نام گذاری شده است؟ در این روز چه می کنید؟مدرسه چه برنامه هایی دارد؟ علت چیست؟ طرح درس روزانه ریاضی ششم ابتدایی درس جمع و تفریق کسرها عدد مخلوط ها به شهدای تاریخ13آبان سال57 اشاره کنید. تصویر امام را که بالای تابلوی کلاس قرار دارد نشان دهید و درباره ی وجودِ همیشگی این عکس در کلاس های درس، توضیحاتی بیان نمایید. درباره ی پیروزی انقلاب اسلامی و تلاش مردم برای این پیروزی صحبت کنید. به نقش موثر و مهم دانش آموزان در عرصه های سیاسی و اجتماعی اشاره نمایید. می توانید از خودشان بپرسید که چه نقشی در این عرصه دارند. مثلا همین حضور آنها در راهپیمایی ها و آگاهی از علت حضورشان، نشانه ی هوشیار بودن آنها و بیانگر نقشی است که به نوبه ی خود ایفا می کنند.
چند تصویر از فرزندان شهدا و شهدایی را که تصویر فرزندانشان در کتاب آمده، بزرگ کنید و در اختیار گروه ها قرار دهید. می توانید پشت عکس، درباره ی فرزندانشان و نحوی ی شهادت پدرانشان و علت به شهادت رساندن آنها بنویسید.
همچنین پرچم چندین کشور را که با ایران روابط خوبی ندارند (!)(پرچم کشور فلسطین را نیز ضمیمه کنید و آنها را نیز به عنوان مردمی مقاوم معرفی نمایید)، همراه با خود به کلاس ببرید و هریک را در اختیار یک گروه قرار دهید. از آنها بپرسید: این پرچم متعلق به کدام کشور است؟ چه چیزی درباره ش می دانی؟تصویر آن را کجا دیدی؟(اخبار، راهپیمایی)چرا راهپیمایی رفتی؟ در کدام راهپیمایی دیدی؟کمی درباره ی آن کشورها برایشان توضیح دهید(مثلا تصویر پرچم آمریکا، انگلیس، عراق، اسرائیل، فلسطین و . .). دفاع ایران از خاک و پرچم خود و .. اشاره کنید. موضوع را به بحث کسرها بکشانید. درباره کسر مربوط به تصویر پرچم ها سوالاتی بپرسید. چه کسری از پرچم کشور ایران سبز است؟().چرا؟

ارائه محتوای آموزشی
درباره ی کاربرد کسرها در زندگی روزمره شان سوالاتی بپرسید. اینکه تا به امروز که مبحث کسر را یاد گرفته اند، آیا از آن استفاده کردند؟
از هر گروه بخواهید با هم مشورت کنند و درباره ی اهمیت کسر در زندگی شان، توضیحاتی به کلاس ارائه دهند. از سوی دیگر شما برای اشاره به یک موضوع تازه، درباره ی یک موضوع حقوقی(مثلا ارث یا دیه) صحبت کنید. درباره ی رقم دیه ی کامل توضیح دهید. سپس به دیه ی نقص عضو که کسری از دیه ی کامل است، اشاره کنید. فقط آن را توضیح دهید و درباره ی آن قضاوت نکنید؛ چرا که ممکن است والدین دانش آموزان، خود درگیر چنین مسائل حقوقی(دیه) باشند طرح درس روزانه ریاضی ششم ابتدایی درس جمع و تفریق کسرها عدد مخلوط ها و اشاره به آن سبب ایجاد دغدغه ی فکری دانش آموزان در میانه ی درس شود. همچنین به مسئله ی خمس در دین مان، اشاره کنید. از سوی دیگر به مثال هایی که قابل دیدن هستند اشاره کنید. می توانید سوالاتی برای آنها طرح کنید و از آنها بخواهید تا جوابشان، جز کسر چیز دیگری نباشد.مثلا: چه کسری از باغچه ی مدرسه با چمن پوشیده شده است. بر چه کسری از دیوار کلاس تابلوهای آموزشی(قفسه) نصب شده است. چه کسری از قفسه ها با کتاب پر شده است؟
می توان آن را مثل یک مسابقه برگزار کرد. سوالات خود را از قبل آماده کنید. پس از پرسش، هرگروه باید پاسخ خود را روی تابلوی آموزشی خود یادداشت کرده و رو به معلم بگیرد. گروهی که سریع تر این کار را انجام دهد و پاسخش درست باشد، برنده خواهد بود(برای آنها امتیاز خاصی قائل شوید).
فعالیت صفحه ی 24 با هدف یادآوری آموخته های پیشین دانش آموزان طراحی شده است. از آنها بخواهید تا با اشکال هندسی و بریدن مقوا، طلق، کاغذ رنگی یا رسم نقاشی و شکل، تمرین دوم فعالیت را به صورت گروهی انجام دهند. زمان انجام کار به آنها سربزنید و اشکالاتشان را بررسی کنید.
در پایان خودتان یکی از تمرین ها را حل نموده و بخواهید همه به آن توجه کنند و سپس سایر تمرین ها را یکی یکی به گروه ها بسپارید تا هریک پاسخ خود را روی تابلو توضیح داده و شکل مربوطه را نشان دهند.(اگر درباره ی علت بی رنگ بودن واحد سوال پرسیدند: به آنها بگویید این یک قرارداد است و اینجا تنها برای این است که نشان دهد یک واحد به چند قسمت مساوی تقسیم شده است.)
یکی از نکات گنجانده شده در تمرین دوم از فعالیت ص24 این است که دانش آموز درک کند که از کسر کوچکتر از واحد نمی توان عدد مخلوط ساخت.
از سوی دیگر در تمرین سوم با نمونه هایی از جمع و تفریق کسرها و اعداد مخلوط روبه رو می شوند. در این نمونه ها، مخرج کسرها یا از اعداد اول است که باید در هم ضرب شوند، یا مخرج یک کسر مضربی از دیگری است:

جمع‌بندی
کسرها در زندگی کاربرد فراوان دارند. حتی در کلام خداوندیعنی همان قران نیز می توان آن را یافت(و اعلموا أنّما غنمتم من شیءٍ فأنّ لله خُمسه و للرسول ولِذی القربی والیتامی و المساکین و ابن السبیل).
کسر را مختصر تعریف کنید. درباره ی صورت و مخرج آن توضیح دهید. نمونه هایی از کسرهای کوچکتر از واحد، مساوی و بزرگتر از واحد را نشان دهید. به عدد مخلوط که مخصوص کسر بزرگتر از واحد است، اشاره کنید. از تقسیم صورت به مخرج کسر برای توضیح تبدیل کسرِبزرگتر از واحد به عدد مخلوط صحبت نمایید. طرح درس روزانه ریاضی ششم ابتدایی درس جمع و تفریق کسرها عدد مخلوط ها به دو راهی که تاکنون برای هم مخرج کردن کسرها استفاده نموده اند، اشاره کنید:1)روش ضرب مخرجها در هم 2)روش پیدا کردن کسرهای مساوی
از سوی دیگر می توانید تمام این موارد را تنها با پرسش از دانش آموزان، به پاسخ و جمع بندی برسانید.

ارزشیابی پایانی
نمونه ای برای ارزشیابی گروهی، در ادامه ضمیمه شد.

تعیین تکلیف
چند جمع و تفریق کسر و عدد مخلوط را روی تابلو یادداشت کنید و از آنها بخواهید تا در خانه، آن را حل کنند:
1)کشاورزی در زمین خود سبزیجات و در آن میوه‌جات کاشته است. او چه کسری از زمینش را دست نخورده باقی گذاشته است.
2)محیط مسطتیلی به طول 4و عرض 3 را حساب کنید.
الف)سپس شکل آن را رسم نمایید.
ب)طول و عرض را به کسر تبدیل کنید.
.
.
.

ضمیمه ی(1) ارزشیابی ورودی:

1)درستی یا نادرستی عبارات زیر را مشخص کنید؟
الف) حاصل 3 را می‌توان به صورت نوشت.
ب)حاصل برابر با است.
2)کدام گزینه از بقیه بزرگتر است؟
الف) ب) ج) د)

3)حاصل تفریق دو کسر برابر با است. اگر عدد کوچکتر باشد، عدد بزرگتر چیست؟
4)کسر و عدد مخلوط را روی شکل نشان دهید؟
5) کسر چقدر کم دارد تا به 3 واحد کامل تبدیل شود؟
6)برای شکل های زیر جمع و تفریق بنویسید؟

7)برای شکل های زیر کسرهای مساوی بنویسید؟

8)تساوی را با رسم شکل نشان دهید؟
9)برای کسرهای داده شده، کسر مساوی بنویسید.

10)حاصل جمع و تفریق های زیر را به دست آورید؟

11)کسرها را با هم مقایسه کنید. برای پاسخگویی از کسرهای مساوی استفاده کنید.

ضمیمه ی(2)ارزشیابی پایانی:
1)در شکل های زیر، چه کسری رنگ خورده است؟

2)با توجه به کسرهای داده شده، رنگ کنید؟

3)کسرهای زیر را با هم مقایسه کنید.

4)مساحت مربع بزرگ، چه کسری از مستطیل است؟

5)سه کسر بنویس که مجموع آنها برابر با باشد؟

6)برای موارد زیر کسرهای مساوی بنویسید؟

7)حاصل جمع کسرهای زیر را به دست آورید؟

8)برای دو عدد مخلوط 3 و 5، مسئله ای طراحی کنید که ضمن آن، این دو را با هم جمع یا از هم کم کنید؟