طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 شامل 8 صفحه ورد و قابل ویرایش است و در موضوع علوم تجربی پایه ششم ابتدایی، درس هفتم قرار دارد. این درس با عنوان “آشنایی با نیروهای تماسی (اصطکاک)”، به دانش آموزان آموزش می دهد که نیروی اصطکاک چیست و در مثال های مختلف چه اهمیتی دارد. اهداف جزئی این درس شامل بشناسید نیروی تماسی و تعریف کنید نیروی اصطکاک، بیان کنید مثال های مختلفی که در آن نیروی اصطکاک اتفاق می‌افتد و پاسخ های خود را با استدلال بیان نمایید، طراحی آزمایشی که در آن نیروی اصطکاک انجام شود، و به دانستن بیشتر در مورد موضوع درس در زندگی روزمره علاقه نشان دهید و شرکت در کارگروهی و بحث علاقه مند باشید.

موضوع: علوم تجربی پایه ششم ابتدایی درس هفتم: ورزش ونیرو2 صفحه: 58، 89، 60
مدرسه:- مدرس: زمان:- تاریخ:-
آشنایی با نیروهای تماسی (اصطکاک)
هدف کلی
آشنایی با نیروی اصطکاک در مثال های مختلف
آشنایی با اهمیت وجود نیروی اصطکاک
اهداف جزئی
دانش آموز بتواند:
نیروی تماسی را بشناسد و نیروی اصطکاک را تعریف کند.
مثال های مختلفی که در آن نیروی اصطکاک اتفاق می­افتد را بیان کند.
پاسخ­های خود را با استدلال بیان نماید.
حیطه شناختی
اهداف عملکردی
در مثال­های مختلف بیان شده نیروی اصطکاک را شناسایی کند. آزمایشی را طراحی کند که در آن نیروی اصطکاک انجام شود.
حیطه ی مهارتی

دانش­آموز به دانستن بیشتر در مورد موضوع درس در زندگی روزمره علاقه نشان دهد.
شرکت در کارگروهی و بحث علاقه مند باشد.
حیطه ی نگرشی

پرسش و پاسخ و بحث گروهی و مشارکتی
روش تدریس
الگوی تدریس
کتاب، ماژیک، تخته وایتبرد، ، توپ، تخته صاف، باتری قلمی، کش، چند مداد، کیف چرخ­دار، تصاویر ماشین­سواری(رالی)، کفش ورزشکاران مختلف، سمباده، سطح فلزی، تصویر دوچرخه­سوار المپیک و…
ابزار و وسایل

کلاس را به صورت گروهی چیده شود.
چیدمان کلاس

سلام و احوالپرسی، حضور و غیاب، بررسی سلامت جسمی و روحی دانش آموزان، بررسی تکلیف جلسه ی قبل
آمادگی
فعالیت های مقدماتی
سوالاتی از دانش­آموزان در مورد جلسه قبل پرسیده می­شود
انواع نیرو­ها را نام ببرند؟
نیروهای غیرتماسی را بگویند؟
نیروهای غیر تماسی چه هستند؟ و از این قبیل سوالات …..
ورودی
ارزشیابی آغازین

بچه­ها دیدین تو بازی فوتبال یا بازی با توپ وقتی توپ رو پرتاب کنیم چی باعث میشه توب بایسته؟

تشخیصی

با کیف چرخ­دار(یا چمدان کوچک)،وبه همراه توپ وارد کلاس می­شویم.
انگیزه سازی
به گروه­ها می­گوییم اگر من این توپ را پرتاب کنم تا چه مدت از حرکت می­ا­یستد؟تا حالا فکر کردید یه جسم در حال حرکت بعد از مدتی چه چیزی باعث می­شود از حرکت بایستد؟ با هم­گروهی­های خود مشورت کرده و جواب را بنویسید. پس خواندن پاسخ هر یک از گروه­ها به آن­­ها می­گوییم برای رسیدن به پاسخ درست ومطمئن باهم یک آزمایش را انجام می­دهیم تا به این سوال برسیم چه چیزی باعث کند شدن و توقف اجسام در حال حرکت هستند؟ لوازم مورد نیاز را اماده کرده وآزمایش ص 58 را انجام می­دهیم دو کتاب را روی هم قرار داده و تخته صافی که با خود آوردیم ( در نبود تخته می­توان از کتاب دیگر نیز استفاده کرد) قرار داده و باتری قلمی را به دست یکی دانش­اموزان می­دهیم و از او می­خواهیم که باتری را از روی تخته رها کند و بعد از ان­چه را کی مشاهده کرد بیان کند سپس این کار را روی سطح ناهموارتری مثل تیکه کوچک موکت و یا زمین ناصاف انجام داد طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 واز دانش­آموز دیگر دلیل تفاوت را بیان نماید. در حین انجام این آزمایش همچنین سوالاتی از قبیل اینکه اگر به جای تخته روی سطح یخی انجام شود چه اتفاقی می­افتد؟ در کدام حالت جسم زودتر متوقف می­شود؟ و در اخر چرا در تمام حالت­ها، جسم در آخر متوقف می­شود؟ پس از مشورت گروه­ها به این سوالات و پاسخ دادن آن­ها با کمک دانش­آموزان به معرفی نیروی اصطکاک می­پردازیم. از آن­ها می­پرسیم که چه نیروی باعث کند شدن و متوقف شدن اجسام می­شد؟ اگر نمی­دانستند خود به معرفی نیروی اصطکاک می­پردازیم و مثلا با گفتن مثالی عینی تر مانند اینکه بگوییم بچه­ها شماها موقه­ای که با سرعت می­دوید (دو رفتن) وقتی می­خواید بایستید زیر پاهاتون چه حسی رو می­کنید و یا وقتی سوار دوچرخه باشید بعد ترمز کردن به لاستیک­ها چه نیروی وارد میشه؟ اون نیرویی که بین پای شما و زمین حس می­کنید و یا بین لاستیک طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 دوچرخه و زمین حس میشه بهش میگن نیروی اصطکاک و این نیرو هم تازه باعث شد که باتری توقف کنه. بچه­ها این نیرو در خلاف جهت حرکت جسم وارد میشه و تازه هم دیدیم که تفاوت بین سطح صاف و موکت و یا خاک و سرعت توقف جسم چه شکلی بود؟ پس چه نتیجه­ای میگیریم؟ پاسخ دانش­آموز: هر چه این سطح ناهموار باشد نیروی مخالف شدید تر شده و جسم زود متوقف می­شود. بچه­ها سطحی داریم که اگر جسمی روی آن رها کنیم هیچ وقت متوقف نشه؟ چرا؟ سپس بعد از آن از دانش­آموزان می­خواهیم با گروه­های خود گفت­وگو ص 59 را حل کنند و جواب­های خود را با دلیل بیان نمایند. سپس از آن­ها می­خواهیم برای یادگیری بهتر آزمایش ص 60 را انجام دهند که به کمک چند کتاب و کش و مداد به هدف یادگیری راه­هایی برای کاهش اصطکاک می­باشد. سپس از دانش­آموزان می­پرسیم در چه مواردی ما تلاش می­کنیم که نیروی اصطکاک را کاهش دهیم؟ طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 مثلا با همین آزمایش گذاشتن مداد زیر کتاب، یا امروزی بودن چرخ­ها زیر یخچال و چمدان و… باعث شده وسایل سنگین راحت تر جا به جا شوند (پاسخ­هایی که دانش­آموزان باید بگویند یا ما راهنمایی کنیم) یا عکس دوچرخه­سوار المپیک را نشان داده که کلاه مخصوص اصطکاک هوا پوشیده و از دانش­آموزان می­پرسیم به نظر شما دلیل پوشیدن این کلاه چیست؟ سپس برای قسمت جمع­آوری اطلاعات ص 59 اگر وقت شد در کلاس بحث می­شود و به صورت گروهی پاسخ داده می­شود طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 (بری ماشین زنجیر چرخ و….) سپس برای اطلاعات بیشتر تصویر مسابقه رالی و ماشین سواری را نشان می­دهیم و می­گوییم که این ماشین­ها به علت اصطکاک چرخ­هایشان می­توانند در مسیر مسابقه بمانند. یا مدادی که بر روی کاغذ می­کشیم به دلیل اصطکاک باعث میشه روی کاغذ جای اثر آن باقی بماند و یا دوچرخه سواری به کمک اصطکاک چرخ را متوقف می­کند. در نهایت قسمت شگفتی­های آفرینش را در گروه­ها مطرح کرده تا به اهمیت وجود نیروی اصطکاک پی ببرند.
ارائه محتوا
در حین تدریس سوالاتی از قبیل اینکه توپی را که روی چمن رها کنیم پس از مدتی چه اتفاقی برای آن می­افتد؟ اگر سمباده را روی سطح فلزی بکشیم چه چیزی پیش می­آید؟ (کشیدن سمباده روی سطح فلز به علت اصطکاک فلز را می­ساید)
ارزشیابی مستمر
در پایان از دانش­آموزان می­خواهم که هر کدام خلاصه کوتاهی در مورد آن­چه که امروز یاد گرفتیم را به صورت گروهی با مشورت یکدیگر بیان کنند و اهمیت وجود اصطکاک را بگویند و در آخر در مورد اینکه با یادگیری این موضوع که برای هر چیزی نظم و قانون طبیعت وجود دارد(یکی از نشانه­های خداست) طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 و ما با پرورش مهارت تحقیق و تفکر و داشتن بررسی وتعمق در مسائل اطرافمون باعث میشه که در علوم و فنون و مهارت­­های لازم و موردنیاز فردی و جامعه رو به دست بیاوریم که باعث میشه دانش و یادگیری ما نسبت به خیلی چیزها بالا رود.
جمع­بندی و
نتیجه­گیری
برای ارزشیابی می­توان سوالاتی زیر را بپرسیم
چند عکس از کفش­های ورزشکاران فوتبال، بسکتبال، دوومیدانی و صخره نوردی را نشان داد و این سوال را بپرسیم که به نظر شما چرا کفش ورزشکاران باهم متفاوت هستند؟ و اینکه اصطکاک چه نقشی میتونه توی ورزش داشته باشه؟
و………
ارزشیابی پایانی
دانش­آموزان در خانه لیستی از جاها و اجسامی که در آن نیروی اصطکاک اتفاق می­افتد را به همراه دلیل را تهیه کند.
تعیین تکلیف

نام درس: ورزش و نیرو2 مدت جلسه: 45 دقیقه تعداد شاگردان: 25
عنوان درس: علوم ششم صفحات 61 تا64 طراح:
مشخصات کلی
پی بردن به نیرو­های تماسی و غیر تماسی
هدف کلی
سطح سه.بعدازتدریس
سطح دو”حین تدریس
سطح یک:قبل از تدریس

اهداف رفتاری
1- دانش‌آموزبا عظمت خداوند آشنا شود.
۲- دانش‌آموز با ساختاروسیله­های دارای نیروهای مختلف آشنا شود.
۳- دانش‌آموز بتواند نیروهای مختلف را بیان کند.
۴- دانش‌آموز به رابطه‌ی نیروهای تماسی و غیر تماسی در وسیله­ها پی ببرد.
۵-دانش آموز بتواند فرآیند شکل گیری نیرو را بیان کند.
۶- دانش‌آموز به اهمیت و کاربرد نیرو ها در وسیله ها پی ببرد.
۷-دانش‌آموز نیرو­های مختلف را نام ببرد و برای هر کدام مثال بزند.

دانش

1- دانش­آموز بتواند نیروهای تماسی و غیر تماسی را تشخیص دهد.
۲- دانش­آموز بتواند ساختار حرکتی این دو نیرو را ترسیم کند.
۳- دانش­آموز بتواند این نیروها را در وسیله­های اطراف خود بیان کند.

مهارت

1- دانش‌آموز به شناخت شیوه‌ی کار نیروهای مختلف علاقمند شود.
۲- دانش‌ آموز به انجام کارگروهی علاقمند بشود.
۳- دانش‌آموز نسبت به شناخت ساختار وسیله­های دارای این نیروها علاقه نشان بدهد.
نگرش

کارت­های گروه بندی، بادکنک، خط­کش، بند، نوار کاغذی 4 سانتی متری، یک هواپیمای اسباب بازی، توپ، ماشین­های ککی، مقوای نازک، ماشین اسباب بازی، متر، خط کش، چسب

وسایل اموزشی
حل مسئله، زمینه محور، بحث گروهی، تلفیقی
روش های تدریس
با سلام و احوال پرسی و حضور غیاب کلاس را آغاز می­کنیم.

رفتارورودی
درباره­ی درس قبل سوالاتی را که از قبل برای هر گروه تهیه کرده ایم را در اختیارشان قرار می­دهیم تا هر گروه به سوالات مد نظر پاسخ دهد:
1- چرا بران و برف هنگام باریدن به سمت پایین حرکت می­کنند؟
2- چرا وقتی یک پتو را بر می­داریم معمولا یک جرقه­هایی می­زند یا مو­های ما به آن می­چسبند؟
3- یک آهن ربا به هر گروه داده می­شود تعدادی میخ، سنجاق و چیزهای غیر فلزی به آن­ها می­دهم آنگاه تفاوت این موضوع که چرا آهن ربا بعضی چیز­ها را بدون برخورد جذب می­کند و یا جذب نمی کند در چیست؟
4- ماشین­های ککی هر گروه را به آن­ها می­دهم آنگاه تفاوت حرکت را بر روی مازوییک و پارچه های ضخیم می­خواهم؟

ارزشیابی ورودی
1- چه موقع یک جسم حرکت می­کند؟
2- برای به حرکت در آمدن اجسام چند عامل لازم است؟
3- چند نمونه از شکل­های نیروها را نام ببرید؟

ارزشیابی تشخیصی
ابتدا به هر گروه یک ماشین، قیچیی، چسب، کاغذ و سطح شیب­داری می­دهیم و از آن­ها می­خواهیم کاری که به آن­ها می­گوییم انجام دهند.
ایجادانگیزه
نیروی مقاومت هوا:
کاوشگری:
ابتدا به هر گروه یک ماشین، قیچیی، چسب، کاغذ و سطح شیب­داری می­دهیم و از آن ها می­خواهیم که یکبار به تنهایی ماشین را از سطح شیبدار رها کنند آنگاه یادداشت کنند که این ماشین بعد از سطح شیب دار چه فاصله ای از سطح افقی را می­پیماید تا بایستد. در مرحله دوم یک کاغذ مقوایی 20 در10 را به شکلی افقی در ماسین قرار دهند که شکل یک بادبان کشتی تقریبا و این بار هم دوباره مسافت طی شده را یاداشت کنند. طرح درس علوم ششم ابتدایی درس ورزش و نیرو 2 در مرحله بعد مقوا را تا بزنند و دوباره این آزمایش را انجام دهند و این بار هم یادداشت کنند. دانش­آموزان باید از این آزمایش به مقاومت هوا پی ببرند. و نتایجی درست را به معلم ارائه دهند.
فکر کنید:
با عکس­هایی که قبلا از چند مدل ماشین تهیه کرده­ایم آن­ها را به دانش­آموزان نشان می­دهیم و هر گروهی باید روی این موضوع فکر کند که کدام ماشین می­تواند در حرکت سرعت بیشتری داشته باشد و چرا؟ دانش­آموزان باید به چرخ­های ماشین مورد نظر و شکل ماشین دقت کنند چون مدل چرخ­ها و شکل ماشین بر سرعت ماشین­ها موثر است و مقاومت هوا را بهتر کم می­کند.
حالا وقت آن رسیده که با توجه به آزمایش­های انچام شده در باره­ی اسمی که بر این نیرو می­گذارند صحبت کنیم این نیرو نیرو­ی مقاومت هوا نام دارد. برای آنکه اجسام به راحتی به نیروی مقاومت هوا اثر کنند بهتر است که به شکل آن­ها اهمیت داد.
پرواز:
آزمایش کنید:
این بار دانش­آموزان از جعبه­های گروه خود دوبادکنک و یک میله و نخ بیرون می­آورند از آن­ها خواسته می­شود که بعد از بادکردن بادکنک­ها با نخی هر دو را به دو طرف میله ببندند به گونه­ ای که کمی از هم فاصله داشته باشند. حال از همگروهی خود می­خواهند که در بین دو بادکنک با فاصله بایستد و شروع به فوت کردن کند حال هر گوهی باد نتیجه ثبت شده خود را در اثر زیاد فوت کردن و یا کم فوت کردن ارائه دهند.
حالا ورقه­هایی که در دست دارید را به عرض 4 سانتی متر ببرید و آن­ها را را هر گروه در بین کتابش قرار دد و فوت کند چه اتفاقی می­افتد؟ دانش­آموزان باید فوت کردن را ملایم، آرام، تند انجام دهند و همانگونه که دان