طرح درس علوم چهارم ابتدایی درس گرما و ماده یک طرح جامع و کامل است که با هدف آشنایی دانش آموزان با مفهوم گرما و چگونگی اندازه گیری آن تدوین شده است. این طرح شامل 11 صفحه ورد و قابل ویرایش می باشد و درس پایه چهارم دبستان را پوشش می دهد. در این طرح، اهداف رفتاری و دانشی برای دانش آموزان تدوین شده است که با استفاده از آنها، دانش آموزان با مفهوم گرما و انواع دماسنج ها آشنا می شوند و در مواقع لزوم می توانند از دما سنج استفاده کنند.

در این طرح، اهداف رفتاری از سه سطح “سطح یک: قبل از تدریس، سطح دو: حین تدریس و سطح سه: بعد از تدریس” تدوین شده است. همچنین، اهداف دانشی شامل مهارت استفاده از دماسنج و بتوانند در مواقع لزوم از آن استفاده کنند، نسبت به اندازه گیری دمای هر چیزی کنجکاوی و علاقه نشان دهند و نسبت به آشنایی با کاربرد و استفاده انواع دماسنج و….

طرح درس روزانه درس گرما و ماده علوم چهارم ابتدایی
نام درس: علوم مدت جلسه: 45 دقیقه عنوان درس:درس 5. صفحات 33.34.35
پایه:چهارم طراح:
مشخصات کلی
آشنایی دانش آموزان با مفهوم گرما و چگونگی اندازه گیری آن
هدف کلی
سطح سه.بعدازتدریس
سطح دو”حین تدریس
سطح یک:قبل از تدریس

اهداف رفتاری
دانش آموزان با مفهوم گرما آشنا می شوند.
دانش آموزان بدانند برای اندازه گیری دما از چه وسیله ای استفاده می شود.
با انواع دماسنج آشنا شوند.
کار برد انواع دماسنج(پزشکی، دیجیتال و…) را بدانند.
بدانند برای افزایش دمای چیزی ، وجود گرما ضروری است.(گرما باعث افزایش دما میشود.)

دانش

مهارت استفاده از دماسنج را بیاموزند.
بتوانند در مواقع لزوم از دما سنج استفاده کنند.
برای اندازه گیری دمای بدن و تشخیص تب بتوانند از دما سنج استفاده کنند.

مهارت

نسبت به اندازه گیری دمای هر چیزی(هوا، بدن و..) کنجکاوی و علاقه نشان دهند.
نسبت به آشنایی با کاربرد و استفاده انواع دماسنج علاقه نشان دهند.
نگرش

وسایل مربوط به انجام فعالیت( سه عدد لیوان، ماژیک، آب داغ، آب نیمه گرم، آب سرد)، انواع دماسنج ( دیجیتالی، دماسنج پزشکی، دماسنج دیواری و..)
وسایل مربوط به فعالیت 2( 1 عدد لیوان فلزی، دماسنج الکی)
وسایل اموزشی

ایفای نقش، پرسش و پاسخ
روش های تدریس
دانش آموزان باید بدانند ما از طریق حس لامسه و به وسیله پوست بدنمان احساس گرما و سرما می کنیم.

رفتارورودی
بچه ها ما چجوری متوجه گرما و سرما میشیم؟ از کجا متوجه میشیم بخاری داغ و یخ سرد؟

ارزشیابی ورودی
بچه ها بنظرتون میشه گرما یا سرما رو اندازه گرفت؟ مثل قد یه نفر که میگیم 164 قدشه، سردی یا گرمی یه چیز رو هم اندازه بگیریم؟
به وسیله ی چه چیزی می تونیم دما رو اندازه بگیریم؟

ارزشیابی تشخیصی
از طریق پرسیدن این سوال که تا حالا شده تو یه اتاق با یکی از اعضای خونوادتون باشین بعد شما احساس گرما کنین و گرم تون بشه ولی خواهر یا برادرتون سردش باشه و بگه چقد اتاق سرده؟

ایجادانگیزه
باتوجه به موضوع درس، از قبل به یکی از دانش آموزان می گوییم بعد از ورود به کلاس نقش یکی را بازی کند که حالش خوب نیست و احساس گرما میکند. سپس از یکی از بغل دستی هایش میخواهیم با گذاشتن دست روی پیشانی دوستش ببیند آیا او تب دارد یانه؟
سپس از چند نفر دیگر میخواهم همین کار را انجام دهند تا به نظرات متفاوتی درباره ی تب داشتن یا نداشتن دوستشان برسیم.از دانش آموزان می پرسیم حالا که هر کس نظر متفاوتی دارد بنظر شما برای اینکه مطمعن شویم ایا دوستشان تب دارد یا نه باید چه کاری انجام دهیم؟ که مطمعن شویم ایا تب دارد یا نه. طرح درس علوم چهارم ابتدایی درس گرما و ماده به بچه ها اجازه می دهیم نظراتشان را بیان کنند. سپس فعالیت کتاب را انجام میدهیم که هدفش این است که به دانش آموزان بفهماند حس لامسه ممکن است در تشخیص دچار اشتباه شود.
و از بچه ها میخواهیم به صورت گروهی درباره ی نتیجه ی فعالیت فکر کنند و نظراتشان را بیان کنند.بعد از اینکه دانش آموزان به این نتیجه رسیدند که در تشخیص گرمی و سردی آب و دمای بدن دوستشان نمیتوانند با حس لامسه به درستی تشخیص دهند. از انها می پرسیم بنظرشان برای اندازه گیری دما از چه چیزی استفاده می شود؟
بعد از جواب دادن بچه ها دماسنج هایی که از قبل به کلاس اورده بودیم طرح درس علوم چهارم ابتدایی درس گرما و ماده را به دانش آموزان نشان میدهیم و اسم هر دماسنج، کاربرد آن را برای دانش آموزان بیان میکنیم. بهتر ان است که تا جایی که می توانیم به صورت عملی کار با دما سنج ها را به دانش آموزان نشان دهیم. مثلا دمای بدن یکی از دانش آموزان را به وسیله ی دماسنج پزشکی اندازه بگیریم و رعایت نکات بهداشتی در استفاده از ان را به دانش آموزان گوشزد کنیم.
از بچه ها میپرسیم بنظرشما دما چگونه تغییر می کند؟ یعنی چه موقع می گوییم دمای هوا بالا است یا دمای بدنمان بالا رفته است؟ یا چه موقع احساس گرما و داغی میکنید؟ از بچه ها میخواهیم نظرات و تجربیاتشان را در این زمینه بیان کنند .بعد از جواب دادن بچه ها با آنها می گوییم برای مثال برای دم کردن چایی که به آب جوش نیاز داریم کتری را روی اجاق می گذاریم و به آن گرما میدهیم. بنظرشما دمای آب درون کتری چه تغییری می کند؟ برای بهتر متوجه شدن موضوع و اینکه گرما باعث افزایش دما می شود فعالیت را انجام میدهیم که در این فعالیت به صورت عملی دمای آب سرد درون یک لیوان فلزی را اندازه می گیریم و در جدول می نویسیم. سپس لیوان حاوی آب را جلوی آفتاب قرار می دهیم و هر 5 دقیقه 1 بار دمای آن را اندازه گرفته و یادداشت می کنیم. و با مشاهده یادداشت هایی که در جدول نوشتیم بچه ها متوجه می شوند که آب درون لیوان از طریق جذب گرمای آفتاب گرم تر شده است. و گرما باعث افزایش دما می شود.

ارائه درس

سوالتی که حین تدریس پرسیده می شوند.
ارزشیابی تکوینی
به هر گروه یکی از دما سنج ها را می دهیم و از آنها میخواهیم نام دماسنج، کاربرد آن و اینکه برای چه چیزی از آن استفاده می کنیم را بگویند.

ارزشیابیپایانی:
از دانش آموزان میخواهیم با استفاده از دما سنج، دمای خانه شان را اندازه گیری کرده و نتیجه را به کلاس ارائه دهند.

تکلیفپایانی:

علوم پایه چهارم ابتدایی – صفحه ی 36 و ابتدای 37 کتاب – گرما می تواند منتقل شود.
طراح :
آشنایی دانش آموزان با انتقال گرما
هدف کلی
1- دانش آموزان با نحوه انتقال گرما آشنا شوند .
2- دانش آموز علت انتقال گرما را بیان کند .
3- دانش آموزان بتوانند با انجام آزمایش ، انتقال گرما را نشان دهد .
4- دانش اموز نکات ایمنی در هنگام انجام ازمایش را رعایت کنند .
5- دانش آموز در بحث های گروهی به طور فعال شرکت نماید .
6- دانش آموزان نسبت به انجام آزمایش ( انتقال گرما ) علاقه نشان دهند .
اهداف جزیی
کار گروهی (انجام آزمایش)پرسش و پاسخ ، بحث گروهی ، داستان گویی
روش تدریس
سوال :
• بچه ها وقتی که یک لیوان خیلی گرم (مثل چایی ) رو توی محیط میگذارید چی میشه ؟
• وقتی یک لیوان خیلی سرد ( آب یخ) رو توی محیط قرار می دهید چطور ؟
ارزشیابی تشخیصی
معلم شروع به تعریف یک قصه می کند ؟
یک روز بهاری و خوب ، لیلا و خواهرش تصمیم گرفتند با هم نوشیدنی بخورن ، اما یکی از اون ها دلش میخواست چایی داغ بخوره و اون یکی شربت آب لیموی خنک ، وقتی اون ها نوشیدنی های خود را آماده کردن ، مامانشون اونها را صدا کرد هر دو لیوان ها را روی میز پیش هم گذاشتن طرح درس علوم چهارم ابتدایی درس گرما و ماده و رفتن کمک مامان مهربونشون اما وقتی برگشتن …………
ایجاد انگیزه
خب بچه ها حالا بیاید با هم ببینیم اونا چی دیدن و چرا ؟ آماده اید ؟
معلم دانش اموزان را گروهبندی می کند.
قبل از شروع آزمایش و دادن وسایل به علت وجود آب جوش در این آزمایش معلم نکات ایمنی را به دانش آموزان گوشزد می کند.
معلم : معلم وسایل مورد نیاز را در اختیار هر گروه قرار می دهد (لیوان فلزی ، کاسه ی بزرگ ، دماسنج ، زمان سنج )
سپس مراحل کار را مرحله به مرحله شرح می دهد :
1- در یک لیوان فلزی مقداری آب یخ بریزید
2- در ظرف شیشه ای تا نیمه آب داغ بریزید
3- لیوان را در درون آب داغ قرار دهید و هر پنج دقیقه ، دمای آن را اندازه بگیرید و یادداشت نمایید .
سپس معلم از یک گروه می خواهد تا نمودار ستونی دمای آب لیوان را در پای تابلو رسم کنند .
گروه دیگر : توضیح دهند که دمای اب درون لیوان فلزی چه تغییری کرده ؟
گروه دیگر : با رسم پیکان روی شکل مسیر انتقال گرما بین آب سرد و گرم را مشخص کنند

بچه ها انتقال گرما بخاطر اختلاف دما اتفاق می افتد
ارایه درس جدید
• گرما از کدام جسم به جسم دیگر منتقل می شود ؟
• معلم چند شکل با دمای نشان داده شده ی ان ها روی دماسنج را نشان میدهد و سوال میکند کدام گرم و کدام سرد هستند؟؟
ارزشیابی تکوینی
نتیجه ی ازمایش ابتدای درس توسط معلم و با همکاری دانش آموزان بیان می شود و خلاصه ای از مطالب اموخته شده توسط دانش آموزان گفته می شود
جمع بندی
ارزشیابی پایانی :معلم لیستی از چیز های داغ و سرد در پای تابلو می نویسد و از دانش آموزان می خواهد مسیر انتقال را مشخص کنند .
تعیین تکلیف : از دانش آموزان بخواهید تا در منزل نمونه هایی از انتقال گرما را یافته و یادداشت کنند
ارزشیابی پایانی و تعیین تکلیف

نام:زینب رحمانی درس:علوم پایه:چهارم موضوع: گرما و ماده صفحه:37و38
مواد رسانا و نارسانا

هدف کلی
یادگیری مواد رسانا و نارسانا
یادگیری کاربردهای مختلف مواد رسانا و نارسانا

اهداف جزئی
مواد رسانا و نارسانا را توضیح می­دهد.
مواد رسانا را نام می­برد.
حیطه شناختی
اهداف عملکردی
در هنگام آشپزی می­داند با توجه به نوع استفاده از کدام ماده رسانا و یا نارسانا استفاده کند.
حیطه ی مهارتی

نسبت به شناخت ویژگی­های مواد رسانا و نارسانا علاقمند می­شود.

حیطه ی نگرشی

روش تلفیقی(مشارکتی،پرسش و پاسخ)
روش تدریس
الگوی تدریس
کتاب، ماژیک، تخته وایت برد، پاکت خالی شیر، خط کش فلزی، پلاستیکی و چوبی
ابزار و وسایل

دانش آموز به صورت گروه­های چهارنفره نشسته­اند.
چیدمان کلاس

سلام و احوالپرسی، حضور و غیاب، بررسی سلامت جسمی و روحی دانش آموزان، بررسی تکلیف جلسه­ی قبل.
آمادگی
فعالیت های مقدماتی
ورودی: از دانش آموزان سوالاتی درباره­ی درس گذشته می­پرسم.

ارزشیابی آغازین

تشخیصی:از دانش­آموزان می­پرسیم آیا می­دانید چرا مادرتان از ظرف­های فلزی برای پختن غذا استفاده می­کند؟ مثلا چرا از ظروف چوبی یا شیشه­ای استفاده نمی­کند؟

به همراه خود چند نوع خط کش(چوبی، پلاستیکی و فلزی) و ظروف چوبی و فلزی کوچک و یک چراغ الکلی می­بریم.
انگیزه سازی
گروه­ها را برای انجام آزمایش اماده می­کنیم(وسایل موردنیاز را از قبل تهیه شده­اند.). آزمایش به این طریق است که درون یک پاکت شیر خالی تا نیمه آب داغ می­ریزیم و سپس خط کش پلاستیکی، فلزی و چوبی را درون پاکت قرار می­دهیم(برش سطح پاکت شیر را با خود برای دانش­آموزان برش می­زنیم.) طرح درس علوم چهارم ابتدایی درس گرما و ماده سپس از گروه­ها می­خواهیم به خط کش­ها دست بزنند و بگویند چه فهمیده­اند. سپس می­توانیم مشابه همان آزمایش را با چراغ الکلی و خط­کش­ها نیز انجام دهیم. نهایتا برای آن­ها توضیح می­دهیم که سریعتر از همه خط­کش فلزی داغ شد و به موادی که گرما را سریع عبور می­دهند رسانا و موادی که گرما را عبور نمی­دهند نارسانا می­گوییم. حالا دوباره از آن­ها می­پرسیم چرا مادرهایتان با ظروف فلزی غذا درست می­کنند.
ارائه محتوا
سوالات و فعالیت های حین تدریس و فعالیت­های گروهی
ارزشیابی مستمر

از گروه­ها می­خواهیم آنچه امروز از توضیحات و آزمایش­ها دریافته­اند را به صورت مکتوب بنویسند و برای دیگر دوستانشان توضیح دهند.
جمع بندی و نتیجه گیری

به هرگروه آزمونکی مرتبط با مبحث موردنظر می­دهیم و از ان­ها می­خواهیم آن را پاسخ دهند.

ارزشیابی پایانی
از دانش­آموزان می­خواهیم لیستی از مواد رسانا و نارسانا را که در اطرافشان می­بینند تهیه کنند.

تعیین تکلیف

موضوع:طرح درس علوم چهارم_ درس پنجم (گرما وماده) صفحه ی ۳۹و۴۰
معلم مجری: مدرسه: تعداد فراگیران: تاریخ:
اهداف کلی درس :
1 – اثر گرما بر مواد ( جامد  –  مایع –  گاز )
2- تقویت مهارت های دیداری وحسی – حرکتی

اهداف جزئی درس :
1- آشنایی با اثر گرما بر مواد جامد .
2- تقویت دقت و مشاهده .
3- آشنایی و بکارگیری با اثر گرما در مواد جامد در زندگی .
4-افزایش مهارت های زبانی .
5-آشنایی با چگونگی افزایش حجم مواد جامد .

هدف های رفتاری :
1 – به سوالات مطرح شده توسط معلم در خصوص درس پاسخ دهد .
2 – معنای افزایش و کاهش ( انقباض و انبساط ) را کاملا فهمیده و به سوالاتی که میشود پاسخ دهد .
3 – بامعنای بعضی از اصطلاحات موجود در درس آشنا شود .
4 – نتیجه در