طرح درس جرم علوم دوم ابتدایی این طرح درس شامل 9 صفحه ورد و قابل ویرایش است و در مدت 45 دقیقه اجرا می شود. هدف اصلی این درس آموزش کودکان به اندازه گیری جرم با استفاده از ترازو و انجام آزمایش های مربوط به جرم است. علاوه بر این، این درس به کودکان کمک می کند تا با مفهوم جرم در اجسام مختلف آشنا شوند و با اندازه گیری و مقایسه جرم این اجسام، مهارت های خود را در این زمینه تقویت کنند. در نهایت، این درس به کودکان کمک می کند تا علاقه مندی نسبت به اندازه گیری و مقایسه جرم اجسام پیدا کنند و به شناخت بهتر از دنیای پیرامون خود برسند.

با اجرای این طرح درس، دانش آموزان به مفهوم جرم و اندازه گیری آن آشنا می شوند و می توانند با استفاده از ترازو، جرم اجسام مختلف را اندازه بگیرند. همچنین، با انجام آزمایش های مربوط به جرم و …

به نام آن که جان را فکرت آموخت .
مشخصات کلی :
نام درس : علوم         نام معلم :         موضوع درس : جرم (صفحات 36تا40)            مدت اجرا :45 دقیقه      پایه : دوم ابتدایی     عداد دانش آموزان : نفر
آموزشگاه : ………….
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اهداف کلی :
(حیطه شناختی ): – آشنایی بامفهوم جرم واین که همه ی مواد (جامد و مایع وگاز )علاوه برحجم ، جرم نیز دارند.
(حیطه ی مهارتی )- توانایی انجام آزمایش های مربوط به جرم و اندازه گیری با ترازو
(حیطه ی عاطفی ) – علاقمندی نسبت به اندازه گیری و مقایسه ی جرم اجسام اطرافش
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اهداف رفتاری :                                      حیطه شناختی
دانش آموز در پایان  این درس :
–        با بیان مثال هایی جرم اجسام را مقایسه می کند.
–        جرم را تعریف کرده و مثال می زند.
–        مقایسه ی دو جسم به مفهوم جرم از طریق تعریف صحیح آن پی می برد.
ــ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حیطه ی مهارتی
–        بااستفاده ازدو مقدارنامساوی خمیر هایی که دراختیارداردیک ظرف بزرگ ویک ظرف کوچک می سازد .
–        جرم اجسامی که در اختیار دارد را با ترازو اندازه می گیرد .
–        با طرح یک مثال یا داستان مفهوم جرم را بیان می کند (فعل رفتار شناختی )
–        بااستفاده ازدومقدار نامساوی پنبه یاکاغذ ی که دراختیار داردثابت می کندکه هرچیز ی که جای بیش تری بگیرد ،جرم بیش ترندارد .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
–        با علاقه به مقایسه و اندازه گیری اجسام محیط اطراف خود می پردازد .
–        جرم خود را باجرم گروه هم کلاس خودش باعلاقه مقایسه می کند .
–        درباره ی جرم اجسام کتاب های کتاب خانه ی کلاس را باعلاقه مطالعه می نماید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
روش و شیوه ی تدریس :
قضاوت و عملكرد
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
حیطه ی نگرشی
تهیه ی رسانه و بسته های آموزشی :
کتاب درسی،گچ و تخته سیاه ، خمیر بازی ، میوه (کوچک و بزرگ )
تصاویری از حیوانات در اندازه های کوچک و بزرگ …..
ترازو ،لیوان ،شیر ، پنبه و..
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آماده سازی :                              10 دقیقه
سلام واحوالپرسی ،حضوروغیاب ،بررسی وضعیت جسمی وروحی بچه ها،بررسی تکالیف ،گروهبندی ،که شامل 30میوه ی کاغذی کوچک می باشدرادردست گرفته وازبچه هامی خواهم خیلی سریع یکی از میوه ها را بردارند . سپس هر 6 نفری که میوه های آن ها مثل هم است در همان گروهی که قبلا تصویر میوه برآن نصب شده قرار می گیرند و پس از تشکیل گروه ها می خواهیم که یک سرگروه انتخاب کنند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارزشیابی آغازین :                        2 دقیقه

1-    بچه هاگفتیم ماده چیست ؟
2-    ماچند نوع ماده داریم ؟
3-    همه ی مواد حجم دارند یعنی ……… می گیرند .مینا یک مثال بزند .
سوالات جمعی پرسیده و فردی پاسخ می خواهیم .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ایجاد انگیزه :                 5 دقیقه
برای ایجاد انگیزه از سه نفر از دانش آموزان که قبلا در نقش پدر، مادر ودختر توجیه شده و آماده اند استفاده می کنیم .
مادر درحال انجام کارهای خانه و زهرا که بی صبرانه منتظر پدر است . اووسایلی را لیست کرده تاپدر خریداری نماید و او برای درس علوم ،فردابه مدرسه ببرد.
صدای درب می آید . زهرا با خوش حالی به طرف پدر رفته سلام می کند و پاکت هایی که در دست پدر است . از او می گیرد . یکی را به زحمت بلند کرده و دیگری را خیلی راحت ،آن ها را روی میزمی گذارد.
یکی از پاکت ها حاوی مقداری میوه است مثلا نارنگی . زهرا می گوید مامان می می توانم از این نارنگی ها برای مدرسه بر دارم ؟ پاسخ مامان : (بله دخترم  حتما هر چند تا دوست داری بردار…)
حالا پاکت دوم رانگاه می کند. وسایلی هستند که زهرا لازم داشته آن ها یکی یکی برمی دارد . طرح درس جرم علوم دوم ابتدایی چک می کند و داخل کیف مدرسه اش می گذارد و بعد به طرف پدر رفته از او تشکر می کند و می پرسد.بابا چون!خانم معلم ماگفتندکه فردااین وسایل هارو(پنبه،خمیربازی،ترازوکه قبلاساخته و…) بیارید،می خواهم به شماجرم رادرس بدم.راستی شمامی دونیدجرم یعنی چی ؟!!
نمایش به اتمام می رسد و بچه ها به فکر فرو می روند.
بعد از تشویق گروه نمایش و تکرار دوباره ی سوال زهرا که دختر ها ی خوب من ،آیا شما هم دوست دارید بدانید جرم یعنی چه ؟؟! نام درس را باخط درشت و زیبا روی تابلو نوشته و به سراغ ارائه ی درس جدید می رویم .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارائه ی درس جدید                          20 دقیقه
خوب بچه های خوب و زرنگ من حالا که شما هم مثل زهرا وسایل های لازم برای درس امروز را آورده ایدودوست دارید که بدانی جرم یعنی چه . پس با هم یک آزمایش انجام می دهیم . موافقید ؟!
مریم و مینا از گروه سیب و پرتقال به جلو کلاس بیایند. مقداری خمیر نامساوی در اختیار مینا و مریم قرار می دهیم و از آن ها می خواهیم که با این دو رنگ خمیر هرکدام یک کاسه بسازند.
کاسه ها را با هم مقایسه کنیم . بچه ها به نظر شما کدام کاسه بزرگ تر است ؟
آفرین ! چرا؟ چون خمیر مریم بیش تر بود.    آفرین
دوست دارید شما هم مثل مریم و مینا همین آزمایش را انجام بدهید؟
بعد دو مقدار نامساوی خمیر در اختیار گروه ها قرار می دهیم و می خواهیم که مقدار خمیر ها را مقایسه کنند.
حالا با این خمیر های نامساوی هرگروه دوبشقاب بسازند.
بچه ها را راهنمایی می کنیم تا به این مفهوم برسند که ظرف بزرگ تر از خمیر بیش تری ساخته شده و ماده ی بیش تری دارد…
خوب بچه ها حالا !!
کتاب ها رو باز کنید
برگه هاشو ناز بکنید
صفحه ی 36 کتاب رو
زودی پیداش بکنید.
فعالیت صفحه ی 36 را خوانده و از یک گروه می خواهیم که توضیح بدهد.
حالا یک آزمایش دیگه !!
می خواهیم از همان نارنگی هایی که پدر زهرا خریده استفاده کنیم .
زهرا و مهلا بیایند و هر کدام یک نارنگی بردارند. (کوچک و بزرگ ) سوال می کنیم . بچه ها ! اگه نارنگی زهرا را بین شما تقسیم کنیم مقدار بیش تری نارنگی به شما می رسد یا نارنگی مهلا ؟!
پاسخ را گرفته ، علت را می پرسیم ، توضیحات را کامل کرده و نارنگی های پوست کنده شده را در ظرفی ریخته و بین بچه ها تقسیم می کنیم . همراه با توضیحات لازم .
حالادو نفر از دانش آموزان (درشت هیکل و کوچک و لاغر ) را انتخاب کرده و می خواهیم که بچه ها جرم آن ها را مقایسه کنند . هم چنین اعضای هر گروه جرم خودش را با سایر اعضای گروه مقایسه کند و بعد از آن با نشان دادن چند تصویر و مقایسه ی اجیام موجود در کلاس ، مثل : بخاری و تابلو ، مثل کتاب قطور و کم قطر و… به مفهوم جرم اشاره ای بیش تری خواهیم داشت.
حالا دوباره :
کتاب ها رو باز کنید
برگه هاشو ناز بکنید
صفحه ی 37 کتاب رو
زودی پیداش بکنید.
یکی از بچه ها متن صفحه 37 را با صدای بلند می خواند و…
حالا کتاب ها بسته !
ترازو هایی را که ساخته اید آماده کنید . خمیر هایی که با آن ها بشقاب درست کردید را بردارید و در ترازو بگذارید . حالا بگویید کدام کفه پایین می رود؟ چرا؟
علاوه بر خمیر ها شما می توانید اجسامی که در دسترس دارید ا در ترازو بگذارید ، آن ها را مقایسه کنید و در یک جمله بیان کنید که کدام سنگین تر است .(در دفترچه ی خود ثبت کنند)
بعد از نظارت برکار گروه ها و راهنمایی آن ها . از یک گروه می خواهیم برای انجام آزمایش بعدی آماده شوند.
یک ترازوی دوکفه ای ، دو لیوان خالی و پر از شیر ( یامایع رنگی )را در اختیار بچه ها ی گروه قرار داده و می خواهیم جرم آن را اندازه بگیرند و علت سنگینی و پایین رفتن یک کفه ی ترازو را شرح دهند.
گل های زیبای من!همین آزمایش شمادرکتاب هم انجام شده پس باهم به سراغ کتاب می رویم
بچه ها می خوانند :
کتاب ها رو باز کنید
برگه هاشو ناز بکنید
صفحه ی 38 کتاب رو
زودی پیداش بکنید.
آزمایش را با کمک تصاویر کتاب مرور کرده و می خواهیم که جرم تصاویر پایین صفحه را مقایسه و در یک جمله بیان کنند .
بعد به سراغ صفحه ی 39 رفته و می گوییم بچه ها برای رفع خستگی دوست دارید یک قصه بشنوید ؟ !
قصه را شروع می کنیم .
یکی بود یکی نبود غیر از خدا هیچ کس نبود . یک روز وقتی که موش موشی خسته و گرسنه از مدرسه برمی گشت ،چشمش به یک گردو افتاد با خوش حالی آن را برداشت ،به طرف لانه اش رفت که با خیال راحت آن را بخورد ولی …!!!
یک اتفاق عجیب افتاد . اگر گفتید چه کار شده بچه ها ؟!
بچه ها با دقت در تصاویر کتاب و با راهنمایی به مفهوم مورد نظر رسیده و نتیجه گیری می شود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جمع بندی :         3 دقیقه
با طرح یک سوال به سراغ صفحه ی 40 رفته و متن را خودمان می خوانیم .
بچه ها آیا هر چیز ی که جای بیش تری بگیرد جرم بیش تری  هم دارد ؟
آن ها را به تفکر واداشته و می خواهیم در این مورد در گروه مشورت کنند . نظر گروه ها را جویا شده و از گروه (هندوانه ) می خواهیم با استفاده از دو مقدار نامساوی پنبه که در اختیار دارند. مقدار کم را پوش داده و پنبه ی بیش تر را کاملا فشرده نمایند.
بچه ها به نظر شما جرم کدام پنبه بیش تر است ؟
حجم کدام پنبه بیش تر است ؟ چرا؟
توضیحات را کامل می کنیم .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارزشیابی تکوینی :      2دقیقه
با طرح  چند سوال به صورت گروهی و پاسخ فردی درس را ارزشیابی می کنیم .
–        بچه ها به نظر شما گردو جرم بیش تری دارد یا فندق؟
–        جرم یک ماده بیش تر است یعنی چه ؟
–        جرم یک کیلو آهن بیش تر است یا یک کیلو پنبه ؟ حجم کدام بیش تر است ؟
–        جرم یک کیسه سبزی خشک بیش تر است یا جرم یک کیسه ماسه ؟
با راهنمایی و توضیحات لازم پاسخ ها را از بچه ها می خواهیم .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تعیین فعالیت :        3 دقیقه
با توجه به میزان توانمندی ها و بر اساس رعایت تفاوت های فردی ،فعالیت هایی در امتداد درس برای فراگیران مشخص می نماییم . طرح درس جرم علوم دوم ابتدایی (البته سطح توانمندی گروه ها در یک حد می باشد .)
نمونه های تکالیف مشخص شده برای دو گروه در نظر می گیریم.
گروه 1 :
آزمایش کنید .
در اطراف خود جست و جو کرده و دوچیز را پیدا کن که حجم آن ها برابر باشد . اما جرمشان متفاوت باشد .
حجم و جرم آن ها را مقایسه کن و در دو خط گزارش بنویس .
گروه 2:
تصاویر بزرگ و کوچک می دهیم تا علامت را بنویسند و جمله ها را کامل کنند .
جرم بادکنک ……………………….جرم توپ است
جرم کتاب ………………………….جرم دفتر است .
جرم پاکت لوبیا ………………….جرم پفک است .
جرم چمدان (1) ………………….جرم چمدان (2) است.
حجم چمدان (1) ………………..حجم چمدان (2) است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اختتامیه :عرض خسته نباشید و صلوات بر پیامبر اعظم و خاندان پاک و مطهرش.