طرح درس ملی فارسی دوم ابتدایی درس مسجد محله ما تشکیل شده از 10 صفحه ورد و قابل ویرایش می باشد. این طرح درس برای پایه دوم دبستان طراحی شده است و در آموزشگاه های مختلف اجرا می‌شود. طرح درس شامل مشخصات کلی مانند شماره درس، تعداد دانش آموزان، عنوان درس و صفحه است. همچنین، مدرسان و مدت تدریس نیز در این طرح درس ذکر شده است. در این طرح درس، اهداف کلی و جزئی درس مسجد محله ما بیان شده و انتظارات از دانش آموزان در این درس توضیح داده شده است. همچنین، فضای آموزشی و نحوه چیدمان کلاس نیز در این طرح درس مورد بحث قرار گرفته است. پیش بینی روش تدریس نیز در این طرح درس بیان شده است تا مدرسان بتوانند در اجرای درس مسجد محله ما از روش های مناسب استفاده کنند.

باسمه تعالی
طرح درس ملی فارسی دوم ابتدایی
مشخصات کلی
طرح درس شماره:
تعداد دانش آموز:
عنوان درس: مسجد محله ما
صفحه:

آموزشگاه:
پایه:دوم
تاريخ اجرا:
مدت تدريس:45 دقیقه

مدرس:
فعالیت های قبل از تدریس
الف)هدف کلی:
آشنایی با مسجد به عنوان نماد مسائل دینی
رعایت بهداشت فردی و توجه به توصیه ها
رئوس
مطالب
اهداف جزیی
حیطه هاو اهداف
انتظارات از دانش آموزان در این درس
عرصه ها
فضای آموزشی
و نحوه چیدمان کلاس
پیش بینی روش تدریس
وسایل آموزشی

وظایف دانش آموز در قبال

خدا

خلقت
(طبیعت

خود

دیگران

1 – آشنایی با مسجد به عنوان نماد مسائل دینی
2 – آشنایی با فعالیت های مسجد
3 – تقویت روحیه ی مشارکت و هم دلی اجتماعی
4 – آشنایی با برخی نکات زبانی مثل واژه سازی با پیشوند و نشانه ی « و » با چند صدای مختلف
1- آشنایی با فعالیت های مسجد
2- تقویت روحیه مشارکت و همدلی اجتماعی
3- آشنایی با برخی نکات زبانی مثل واژ ه سازی با پیشوند « با » و نشانه « و » با چند صدای مختلف
4- تقویت توانایی انجام فعالی تهای پیوسته با مهارت های زبانی و ادبی درس
تعقّل

1 – آشنایی با فعالیت های مسجد

*

*
رفتن به مسجد محله و نشستن روی زمین

روش سخنرانی ، روش پرسش و پاسخ ، روش بحث گروهی ، روش مشارکتی ساده ، روش گردش علمی
کارت رنگی برای گروه بندی تصادفی دانش آموزان، کتاب فارسی، کتاب کار، تخته کلاس، گچ، کارت کلمات، داستان

ایمان

2- فعالیت و مشارکت در کارهای مسجد برای رضای خدا

*

*

علم

3- آشنایی با برخی نکات زبانی مثل واژ ه سازی با پیشوند « با » و نشانه « و » با چند صدای مختلف

*

عمل

4- تقویت توانایی انجام فعالیتهای پیوسته با مهارت های زبانی و ادبی درس

*

*

*

اخلاق
۵ تقویت روحیه مشارکت و همدلی اجتماعی

*

*

*

*

فعالیت های حین تدریس
فعالیت های یادگیری
فعالیت دبیر
(ایجاد موقعیت یادگیری )
فعالیت دانش آموزان
(اندیشه ورزی، دست ورزی، خلاقیت توام با خوباوری، خودپایایی و خود ارزیابی )
روش تدریس
وسایل آموزشی
زمان
فعالیت های مقدماتی
دانش اموزان را به صف کرده و به نزدیترین مسجد نزدیک مدرسه می بریم .
آماده شدن دانش آموزان جهت تدریس هم چون آماده کردن کتاب و قلم خود
ایفای نقش، پرسش و پاسخ، نمایشی، توضیحی

ماژیک-برد- قلم کتاب-

5

پیش بینی رفتار ورودی
1 ) با پدر و مارش به مسجد رفته است .
2 ) نماز های جمعت را دیده است
3 ) تا حدودی با کارهایی که در مسجد می شود آشناست .
دانش موزان به سوال های معلم پاسخ می دهند .
”

”
3

ارزشیابی تشخیصی
یا سنجش آغازین
سوال های کوتاه پاسخ از دانش آموزان :
تا حالا برای مراسم دینی به مسجد رفته اید ؟
آیا کسی می دارند به غیر از نماز در مسجد چه کار هایی می کنند ؟
چه کسی در کلاس های تابستانه مسجد محل رفته است ؟
پاسخ گویی دانش آموزان به پرسش شفاهی و بیان نقطه نظرات شان نسبت به موضوع به صورت فردی یا گروهی

”

”
5

آماده سازی
( ایجاد انگیزه و معرفی درس جدید)
دانش آموزان با رفتن به مسجد به عنوان یک گردش علمی ذوق زده می شوند .
دانش آموزان با نظم و تریتب به سمت مسجد می روند .
توضیحی
”
2

ارائه درس جدید
لحاظ کردن ارزشیابی فرآیندی
بچه ها را با نظم ترتیب به مسجد محل می برم . از گروه ها می خواهم بدون اینکه مزاحمتی ایجاد کنند یا وسایلی را جابه جا نماین در مورد وسایل مسجد به خوبی دقت کنند و آن ها را در برگه ای یاد داشت نماینداز خادم مسجد می خواهم در باره کار هایی که در مسجد انجام می گیرد برای بچه ها صحبت کند . سپس از بچه ها در باره ی مسجد محل خودشان می پرسم و همین طور مساجدی که تا کنون رفته اند .
از بچه ها می خواه به جای نماز خواندن ها و همین طور نماز خواندن امام جماعت دقت نمایند . طرح درس ملی فارسی دوم ابتدایی درس مسجد محله ما علت نصب چادر در مسجد را از بچه ها می پرسم و آن ها پاسخ خواهند داد . از آن ها می خواهم به نوع ساختمان مسجد و تفاوت آن با ساختمان های گر دقت کنند و نظر خود را بیان نمایند همین طور رنگ هایی که در مسجد به کار رفته است .
از بچه ها می خواهم بنشینند و تدریس را در همان مسجد ادامه دهیم به آن ها آموزش ساختن کلمه ها با پیشوند ( با ) را آموزش می دهم . (با) جلوی کلمه های دیگر می آید و کلمه ی جدیدی می سازد که معنی دشتن آن صفت را می دهد .
با حوصله یعنی کسی که حوصله داد . چندین مثال می زنیم و مرتب از بچه ها می پرسیم . دیگر براشون عادی می شود . از حرف و نشانه ی (واو) در کلمات مختلف صحبت می کنیم که حرف )واو ( از حروف شیطان الفبا است . در هر کلمه ای یک صدایی از خودش در می آورد و بعضی جاها هم صداش در نمیاد مثل خواهر – خویش
البه تدریس این نکات دستوری در کلاس انجام خواهد شد و در جلسه ی بعدی .
یک بار متن درس را برای بچه ها می خوانم .
و می گویم این متن مربوط به مسجد محله ی کی از دانش آموزان است هر کدام از شما هم در محله تان
یک مسجد دارید .

دانش اموزان به تریتب وارد مسجد می شوند و به وسایل مسجد نگاه می کنند .

به پرسش های معلم پاسخ می دهند.

دانش اموزان به دقت به نماز خواندن دقت کرده و به سوالات معلم پاسخ می دهند .

دانش آموزان به ترتیب می نشینند .

دانش آموزان به صحبت های معلم و متن درس گوش فرا می دهند .
”

”

20

فعالیت های بعد از تدریس

فعالیت دبیر
فعالیت دانش آموزان
زمان
فعالیت تکمیلی
و جمع بندی

خوب بچه ها ما یاد گرفتیم که مسجد چه مکانی است و ما هر روز موقع نماز به مسجد می رویم و در آنجا نماز می خوانیم و تمام مراسمات را نیز در این مکان مقدس برگزار می کنند .
دانش آموزان نکات را یادداشت کرده و به پخش کلیپ نگاه می کنند.

5

توضیحات تدریس :
1- دانش آموزان با اهمیت برگزاری نماز جماعت در مسجد آشنا می شوند.
دانش آموزان با امام جماعت یا پیش نماز و نقش او در اطلاع رسانی امور مذهبی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آشنا می شوند و به اهمیت همکاری و مشارکت مردم در امور خیر از جمله ساخت مساجد پی می برند.
2- این متن دانش آموزان را با کلیه ی فعالیت هایی که در مسجد انجام می گیرد،
از قبیل کلاس های آموزشی، ترویج فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی و برگزاری مراسم ملی و مذهبی آشنا می سازد.
٭ روش گردش علمی:
روش گردش علمی گاهی برای مطالعه ی جامعه است که با توجه به هدفهای معین آموزشی، از طرف معلم و شاگرد طراحی و تنظیم می شود.

اجرای این روش، مستلزم توجه به موارد مختلفی است که معلم و شاگرد باید آنها را رعایت کنند.
اولین مسئله ای که باید مورد توجه واقع شود، میزان ارزش، ظرفیت و کیفیت گردش علمی است.
این روش از نظر زمان اجرا چهار نوع می باشد:
1 – گردش علمی کوتاه مدت و سریع:
در این نوع گردش علمی، یک یا دو نفر از شاگردان در طول ساعت درسی انتخاب می شوند تا تجربه ای رادر خارج از کلاس کسب کنند.
برای این کار چند نفر از دانش آموزان پاسخ مسئله را عملاً پیدا می کنند.
اگر چه این عمل ممکن است بیش از چند دقیقه طول نکشد،
اما به دلیل این که این کار محیط کلاس را با محیط خارج از کلاس پیوند داده است، گردش علمی نامیده می شود.
2- گردش علمی یک یا دو ساعتی :
تحقیقات اثربخشی که در محیط مدرسه یا اطراف آن انجام می گیرد، از این نوع گردش علمی است.
مثلاً: دانش آموزان گیاهان حیاط مدرسه یا زمین های اطراف مدرسه را مورد مطالعه قرار داده و گزارش تهیه کنند.
3- گردش علمی روزانه
این نوع گردش علمی شامل بازدید از یک نمایشگاه یا کارخانه می شود
که محیط مدرسه را با محیط زندگی واقعی شاگردان پیوند می دهد.
4- گردش علمی هفتگی و ماهانه:
این نوع گردش در مدارس ابتدایی مورد استفاده قرار نمی گیرد.
لازم به یادآوری است که همکاران محترم می توانند دانش آموزان را به نزدیک ترین مسجد محلهٔ خود برده
و آنها را با قسمت های مختلف و فعالیت های گوناگون مسجد آشنا سازند.
فعالیت های درس
1- نگاه کن و بگو درس دوم فارسی دوم ابتدایی:
چهار تصویر این بخش، نشانگر فعالیت هایی است که در مسجد انجام می گیرد.

مانند برگزاری نمازجماعت، خواندن قرآن، مطالعه در کتابخانهٔ مسجد و تصویری از کلاس نقاشی مسجد.
هدف این فعالیت مشاهده ی دقیق تصاویر و برقراری ارتباط منطقی بین آنها و بیان داستان مربوط به تصاویر است.
آموزگار محترم نباید در اولویت بندی تصاویر، دانش آموزان را وادار به رعایت یک الگوی مشخص بنماید.
2- درست، نادرست درس دوم فارسی دوم ابتدایی:
ارزیابی از درک مطلب درس
3- واژه سازی درس دوم فارسی دوم ابتدایی:
هدف از این بخش، آموزش غیرمستقیم ساختن صفت مشتق با پیشوند با است.
ساختمان این نوع صفت مشتق به این ترتیب است: با + اسم = صفت مشتق
دانش آموز از طریق الگوهایی مشابه یاد می گیرد که می تواند کلمات تازه ای از طریق افزودن پیشوند بسازد
معلم می تواند در فرصت های پیش آمده تمرین هایی برای گسترش واژگان در نظر بگیرد
مثال:
به کسی که هوش زیادی دارد چه می گویند؟ باهوش
به کسی که اطلاعات و معلومات داشته باشد چه م یگویند؟ با معلومات
یا می تواند سؤالات را به گونه ای دیگر طرح کند، مثال:
با حوصله یعنی کسی که حوصله دارد
با ایمان یعنی کسی ک هایمان دارد.
با حجاب یعنی کسی که حجاب دارد و پوشیده است.
با ادب یعنی کسی که ادب دارد.
با سلیقه یعنی کسی که سلیقه دارد.
با محبت یعنی کسی که نسبت به دیگران محبت دارد.
با مزه یعنی چیزی که مزهٔ خوبی دارد.
با عرضه یعنی کسی که توانایی انجام کاری را دارد.
با اهمیت یعنی چیز یا کسی که ارزش و اهمیت دارد.
4-بیاموز و بگو درس دوم فارسی دوم ابتدایی:
در این بخش دانش آموزان به صداهای مختلف شکل (و) پی می برند. (یک علامت در مقابل چند صدا)
مثال:
(v) = و (در کلمات: گاو، ورزش )صدای صامت
(u) = او (در کلمات: دود، گردو )صدای مصوت
(o) = اُ (در کلمات: خویش، خود )صدای مصوت
(ow) = او (در کلمات: نو، جو )صدای مصوت
در کلمات: خویش، خواهش (صدایی ندارد و خوانده نمی شود.)
۵ بازی درس
این نمایش از داستان بخوان و بیندیش چغندر پربرکت طراحی می شود
و بچه ها به ایفای نقش می پردازند. توصیه می شود در انجام این نمایش از ریتم، قصه گویی و…. استفاده گردد.

ارزشیابی پایانی
از دو سه نفر از دانش آموزان سوالاتی می پرسیم از قبیل :
از دانش آموزان سؤالات زیر را می پرسیم .:
1) امروز کجا آمدید ؟
2) در مسجد چه چیز هایی دیدید .
3) نماز جماعت را چگونه می خوانند؟
4) امام جماعت کجا می ایستد ؟
5) با ادب یعنی چه ؟
1- از مسجد چه استفاده هایی می شود ؟
2- جمله رور برو را مرتب کنند ؟ « علی ، رضا ، و ، به ، می روند ، مسجد »
3- با کلمه « نماز » جمله بسازند ؟
دانش آموزان با بحث و تبادل نظر به سوالات معلم پاسخ دهند.

5
تعیین تکلیف و فعالیت های خارج از کلاس
از دانش آموزان می خواهیم تا تمام فعالیت های کتاب فارسی و کتاب کار را خیلی مرتب و تمیز حل کنند و در جلسه بعد از درس جدید املاء گرفته می شود و باید از روی درس یک بار در مقابل بچه ها بخوانند . و بازدید جلسه قبل را توضیح دهند و گزارش آن را به کلاس ارائه دهند .
یادداشت تکالیف توسط دانش آموزان و تقسیم وظایف جهت انجام کار گروهی

5